BPMN چیست و از کجا آمده است؟!
bpmn یک زبان مدلسازی استاندارد که که برای نمایش هرچه بهتر فرایندهای کسب و کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. Business Process Model and Notation که به اختصار BPMN گفته می‌شود اولین بار توسط استفان وایت از شرکت IBM مطرح شد و در سال 2004 توسط BPMI معرفی گردید.
هدف اولیه آن نیز این بود که قابل فهم برای همه کاربران کسب و کار باشد و بتواند علاوه بر نمایش گرافیکی، در اتوماسیون فرایندها نیز نقش آفرینی کند. از سال 2005 که BPMI زیر مجموعه موسسه معتبر OMG شد، کار توسعه BPMN نیز توسط این موسسه ادامه پیدا کرد و خیلی زود این زبان، به استاندارد مدلسازی فرایندها تبدیل گردید (گفتنی است پیش از این زبان UML نیز توسط موسسه OMG معرفی شده بود).
در ابتدای سال 2009 نسخه 1.2 زبان BPMN با بهبودهای فراوان منتشر شد و در سال 2010 نسخه 2 آن با قابلیت اجرا در موتورهای فرایندی معرفی گردید و تا به امروز نیز همین نسخه مورد استفاده شرکت‌ها و سازمان‌های جهانی قرار می‌گیرد.
اجزا اصلی زبان مدلسازی BPMN
به زبان ساده؛ در یک فرایند کارهای مشخصی صورت می‌گیرد (فعالیت) که این کارها تحت شرایط خاصی انجام می‌شوند (نقاط تصمیم گیری یا Gateway) و می‌توانند به اتفاق‌ایی منجر گردند (eventها یا رخدادها). حال این سه جز توسط توالی جریان به یکدیگر متصل می‌شوند تا مسیر را مشخص کنند.
زمانی که اتصالی از روی مرز یک Lane رد شوند از جریان خبر استفاده می‌نماییم و در زمانی که احتیاج باشد اطلاعاتی به فرایند تحویل شوند اما تاثیر مستقیم بر اجزا فرایند نداشته باشند از مصنوعات استفاده میکنیم.
نشانه ها و علائم BPMN2 در نگاه کلی
علائم BPMN نسخه 2 که توسط موسسه OMG منتشر شده است حدود 500صفحه است. در نگاه کلی این علائم در این دسته بندی‌ها خلاصه می‌شوند و در ادامه مقاله راجع‌به هر کدام صحبت خواهد شد.
- رخداد یا Event
- فعالیت یا Activity
- دروازه یا Gateway
- توالی جریان یا flow
- Pool و Lane
- دیتا یا Data
- مصنوعات یا Artifact
علائم مربوط به رخداد یا Event
آنها به صورت دایره به تصویر کشیده شده اند و نمایانگر اتفاقی هستند که می افتد. در داخل دایره اغلب نمادهایی وجود دارد که نوع رویداد را نشان می دهد. مثلا اگر تصویری از یک پاکت در داخل دایره وجود داشته باشد به این معنی است که این یک نوع پیام است. اگر دور دایره نازک باشد نشان دهنده شروع و اگر دور دایره دو خط وجود داشته باشد، این یک رویداد میانی است و اگر خط پررنگ باشد مربوط به پایان یک رویداد است.
علائم مربوط به رخداد شروع یا start Event
علائم مربوط به رخداد میانی یا Intermediate Event
علائم مربوط به رخداد پایانی یا End Event
علائم مربوط به Activity
Activity از عناصر اصلی سازنده زبان BPMN هست و بدون آنها هیچ فرآیند کاری وجود نخواهد داشت. Activity شامل 3زیرمجموعه اصلی است:
- TASK
- Sub Process
- Call Activity
علائم مربوط به TASK
زمانی که می‌خواهیم یک TASK را در BPMN به نمایش بگذاریم، آن را به صورت یک فعل می نویسیم. مثلا نمی‌نویسیم “مواد غذایی ابتدا باید خریداری شود” بلکه می‌نویسیم “خرید موارد غذایی”.
علام مربوط به تسک یا TASK عبارت‌اند از:
زیرمجموعه‌های Sub Process
زیر فرایندها زیرمجموعه‌ای از انواع وظایف منظم هستند که به ساده‌تر شدن مدل BPMN کمک می‌کنند.
زیرفرایند یا Sub Process خود دارای 4زیر مجموعه است:
- Sub Process
- Adhoc Sub Process
- Transaction
- Event Sub Process
زمانی که بر روی Sub Process کلیک می‌شود، مانند یک فرایند کامل جزییات دارد:
نمادهای مربوط به Event Sub Process
نمادهای مربوط به Call Activity
نمادهای مربوط به Gateway
نمادهای مربوط به Sequence Flow
نمادهای مربوط به Message Flow
مطلب در حال بروزرسانی